Spreker: dhr. J.Bornebroek, historicus
Vrijdag 30 september 2022
Theaterzaal Kulturhus – 20.00 -22.00 uur
Toegangskaart € 10
Jeugd t/m 18 jaar gratis
Verkoop via deze website of aan de kassa

ROUTE BESTELLEN ACTUEEL

Spreker: dhr. J.Bornebroek, historicus

Boerenmagie:
Onder “boerenmagie” verstaan we binnen het kader van dit project alle “magische” krachten die te hulp werden (en worden!) geroepen om onheil te voorkomen en te bestrijden. Vanaf de prehistorie tot in de 20ste eeuw werd het dagelijkse doen en laten van de mensen ook zeker in deze regio beïnvloed door bijgeloof. Zelfs in de huidige moderne tijd zijn daarvan nog veel voorbeelden aanwezig. Gevel- en stiepeltekens, stalramen, muurankers, oeleborden, heilsknopen, levensbomen, hazelaar, lijsterbes en vlierstruik hadden, om er maar een paar te noemen, oorspronkelijk allemaal een magische waarde.

De bedoeling van ‘boerenmagie’ is om een extra en interessante dimensie aan de beleving van het landschap toe te voegen. Overal is nog heel wat van de oude magische symboliek aanwezig en zichtbaar. Dat is met name te danken aan de katholieke kerk die veel van het voorchristelijke gedachtengoed heeft overgenomen om de acceptatie van de nieuwe religie te bevorderen. De kerk heeft op die manier een venster naar de prehistorie voor ons open gehouden. Als de kerk vele uitingen van het oude ‘heidense’ gedachtengoed niet in gekerstende vorm had overgenomen of het voortbestaan ervan in ongewijzigde vorm had geduld, maar integendeel had uitgeroeid, hadden we er nu niets meer van geweten.

Iedereen kan aspecten van ‘boerenmagie’ vinden in de directe woonomgeving zonder dat men zich daarvan bewust is en dat niet alleen op het platteland, maar overal. Zonder het te beseffen zijn we omringd door uitingen van het gedachtegoed van onze voorouders uit de prehistorie. ‘Boerenmagie is dus heel oud, maar ook heel modern!

‘Boerenmagie’ beoogt de magische belevingswereld die van oudsher zo’n belangrijk deel uitmaakte van het dagelijks leven op luchtige en laagdrempelige wijze zichtbaar te maken, te verklaren en te vertalen naar het heden. Aan de al of niet op waarheid berustende magische betekenis en geneeskrachtige werking van oude gebruiken, symbolen, flora en fauna, enz. op het platteland wordt aandacht besteed, evenals o.a. aan de betekenis van de ‘heidense’ en christelijke religie voor het volksgeloof en de magische afweermiddelen tegen geesten, heksen en demonen. Het thema is bedoeld als een stimulans om de eigen regio te verkennen en de eigen leefomgeving op een heel aparte en unieke manier te beleven.

Voor wie eenmaal heeft kennis gemaakt met het thema, zal de beleving van het landschap voor altijd zijn veranderd door de extra dimensie die ‘boerenmagie’ er aan toevoegt. Ogenschijnlijk vanzelfsprekende en nietszeggende landschap– en architectuur elementen blijken plotseling een onvermoede en interessante betekenis te hebben, evenals voorheen onbegrepen symbolen, gebruiken en geneeswijzen. Wie eenmaal met het virus van de ‘boerenmagie’ is besmet komt daar nooit meer vanaf. Gelukkig is het een aangename ziekte!

Jan Bornebroek
Jan Bornebroek is onder andere auteur van fietsrouteboekjes en historische verhalen. Tijdens zijn zwerftochten door het oosten van het land raakte hij gefascineerd door de nog alom tegenwoordige sporen van “boerenmagie” op het platteland. Hij woont in Enschede.

Toegangskaarten:
Toegangskaarten kunnen worden besteld via de blauwe knop bovenaan deze pagina of gekocht aan de kassa.
Heb je nog vragen? Stuur dan een e-mail naar lezingen@kunstkringruurlo.nl

Irminsul met wereldbol

Vlierstruik in bloei


klik hier voor het originele artikel